• van: 251
  • tot: 356

Deze heilige leefde van 251 tot 356 en moet dus heel oud zijn geworden. Het grootste deel van zijn lange leven was hij kluizenaar in de Egyptische woestijn. Zijn volgelingen zagen in hem een "Vader van het monnikenwezen", vandaar de toevoeging "Abt" achter zijn naam.

In de kerk hangt een groot schilderij met deze heilige daarop afgebeeld. Dit schilderij is gemaakt door de in Terheijden geboren wereldberoemd geworden kunstschilder Petrus van Schendel (1806-1870) zie Vlasselt-boekje nr. 111 uit 2006.

De verering van Sint Antonius Abt bestond in onze omgeving al heel lang. In het jaar 1382 werd buiten de stadsmuren van Breda, aan de Fellenoord (destijds) onder Princenhage, een kapel ter ere van deze heilige gesticht. Reden daarvoor was de goede afloop van een pestepidemie. Tot Antonius werd ook gebeden om gevrijwaard te blijven van ziekten onder het vee.

De voorganger van onze kerk was de Maria-kapel, die vanaf 1401 als dorpskerkje in gebruik was en later is vergroot tot het kerkgebouw zoals we die nu kennen. Maar in Terheijden heeft ook een Antonius-kapel gestaan en wel in de Hoofdstraat tegenover het Munnikenhof. In de 15e eeuw was daar sprake van d'oude capelle tot Schimmer. En veel later, in 1594, werd melding gemaakt dat het gebouwtje door brand was vernield. Dat was waarschijnlijk een gevolg van de plunderingen en brandstichtingen door de Watergeuzen, die in 1573 het kasteel van Gageldonk (in de Haagse Beemden) hebben verwoest en ook het Terheijdense “Blokhuis”.

In de kerk staan twee houten beelden van deze heilige. Het oudste beeld dateert uit de 16de eeuw en kan dus in de oude Antonius-kapel hebben gestaan.

Het dorpsbestuur en daarna het gemeentebestuur gebruikte heel lang een afbeelding van Sint Antonius Abt om documenten te bezegelen en figureerde hiermee het gemeentewapen. Daarmee gaf het te kennen dat deze heilige als symbool voor Terheijden gold. Daarnaast heeft het Kloveniersgilde deze heilige in haar vaandel staan en de Heemkundekring in haar logo. En in 1988 kwam hier het verzorgingstehuis Antonius Abt.

Meer over de heilige Antonius is te lezen in het Vlasselt-boekje nr. 19 over het “Cloveniersgilde” en in   het boekje “De H. Antonius Abt-kerk Terheijden”, nr. 100.

Johan van der Made